زندگي اجتماعي، شهرنشيني و افزايش جمعيت مانند برخي جوامع ديگر نتايج وعوارض خاص‌خود رادارد. بسيلري از كساني كه تا چند سال پيش تنها به دستاوردهاي مثبت آن اشاره مي كردند اينكه با نتايج ناهنجار آن به ويژه معضل آلودگي مواجه شدند. توجه جدي به محيط زيست و عوارض زير بنايي‌كه آلودن آن در پي دارد در پي افزايش روز افزون جمعيت شهري و صنعتي شدن در چند سال گذشته جدي تر و همه جانبه تر شده است .
يكي از نشانه هاي اين توجه، استانداردهاي ويژه محيط زيست است كه در زمينه هاي گوناگون تدوين شده است كه متاسفانه در برخي موارد شاهد عدول از اين استانداردهاي مشخص شده هستسم .
محيط زيست يكي از بالقوه ترين عرصه هاي نو آوري است و مي تواند در آينده يكي از بازيگران اصلي عرصه هاي راهبردي در كشور باشد . امروزه توجه به حفاظت از محيط زيست به عنوان اصلي مهم در توسعه پايدار در ميان جوامع مطرح مي شود و به جد مي توان گفت: حفاظت از اين ميراث طبيعي يكي از اصول اساسي در بقاي زندگي بشر و استفاده از مواهب خدادادي به شمار مي رود.
از اين رو روند رو به رشد جمعيت در استان مازندران  وموقعيت جغرافيايي مناسب آن در كشور و همچنين هجوم سالانه حدود 15 ميليون از شهروندان ايراني به اين استان به عنوان توريست باعث گرديده تا روز به روز ميزان مواد زائد شهري افزايش يافته و معضل دفع اين مواد زائد را حادتر ومشكل تر نمايد.
عدم دفع بهداشتي ومناسب مواد زائد مي تواند ضمن از بين بردن مناظر وطبيعت زيباي استان، جنگلها ومنابع طبيعي را تخريب ومنجر به آلودگي هوا، آبهاي سطحي وزير زميني وبه طور كلي سلامت اكوسيستم آبي وخشكي را تهديد و نهايتا سلامتي وبهداشت جامعه را به خطر جدي مواجه سازد . متاسفانه در دو دهه ي گذشته به دليل پايين بودن جمعيت، جنگلها واطراف رودخانه ها محل دفن زباله انتخاب شده بود، ولي امروز به دليل افزايش چشمگير جمعيت شهري، روستايي عليرغم اينكه اين گونه روشها با شرايط زيست محيطي مغايرت دارد دفع غير بهداشتي زباله ها همانند گذشته در شهرهاي استان مازندران ادامه دارد .
از آنجايي كه اين استان در مناطق ساحلي شمال كشور قرار دارد وسطح آبهاي زير زميني آن بالا است و نظر به اينكه نحوه نامناسب اسكان جمعيت ورشد وتوسعه فعاليتهاي كشاورزي و تا حدي صنعتي، كليه اراضي مناطق مختلف استان را تحت پوشش قرار داده از طرفي داراي منابع طبيعي بسيار غني وبا ارزش است و اين مساله ضروري است تا پس از مطالعه و بررسي كامل ، مناسب ترين و اقتصادي ترين روش جمع آوري دفع زباله هاي شهري مخصوصا زباله غير بهداشتي وخطر ناك را تعيين كرد  اما نه تنها درمركز استان مازندران مشكل دفع بهداشتي زباله هاي آن همچنان ادامه دارد، اين مشكل به ديگر شهر هاي پر جمعيت استان مازندران نيز سرايت كرده است .
اين در حالي است كه مدير كل محيط زيست استان مازندران چندي پيش در كنفرانسي خبري طرح بازيافت و كمپوست را بهترين گزينه براي حل  معضل زباله استان دانست و افزود: در سفر رياست جمهوري 5 ميليارد تومان براي ساماندهي زباله شهري وروستايي به مازندران اختصاص يافت. اشرفي پور همچنين از توجه به احداث 8 كارخانه كمپوست دركارگروه پسماند استان خبر وداد وافزود: براي تحقق آنها به اعتباري بالغ بر 24 ميليارد تومان نياز است . وي در اين ارتباط خاطر نشان كرد : تاكنون 7 منطقه در كارگروه مديريت و پسماند استان به تصويب رسيده و در حال عملياتي شدن است .
مدير كل حفاظت محيط زيست استان مازندران با بيان اينكه ميزان توليد روزانه زباله در مازندران دو هزار و ‪۵۰۰ تن است ، اعتبار مورد نياز براي مديريت پسماند استان را 40 ميليارد تومان عنوان كرد وافزود : 16 ميليارد تومان از اين اعتبار تنها براي تجهيز ناوگان حمل ونقل زباله ها واحداث مراكز بارگيري زباله ها نياز است .
افزايش جمعيت، درآمد سرانه ، پيشرفت تكنولوژي وبالا بودن استاندارد وزندگي توليد پسماندها را در اين گونه شهر ها  به طور چشمگيري افزايش داده است و در حال حاضر به يك اپيدمي در استان مبدل گشته است .
به دليل عدم مديريت مناسب در برخي از اين شهرها، تنها به تهيه زمين و تخليه زباله ها اكتفا شده كه متاسفانه در ادامه اين گونه تصميمات غير كار شناسي با توليد آلودگي هاي بعدي از قبيل بوي تعفن، آلودگي هاي آب وخاك وآبهاي سطحي وزير زميني، انتقال عوامل بيماري، انتشار گازهاي گلخانه اي متان و بروز حوادثي از قبيل انفجار مي تواند فجايع زيست محيطي را در پي داشته باشد.
معضل دفع زباله در مركز استان مازندران كه به مثنوي هفتاد من كاغذ تبديل گشته قلم را از نوشتن باز مي دارد، اما اين بار فاجعه ي زيست محيطي در يكي از شهرهاي پر تراكم كشور در حال وقوع است و طبق معمول مسئولان با سهل انگاري به راحتي بدون آنكه فاجعه اي زيست محيطي در حال روي دادن است از كنار آن مي گذرند. شهرستان قائمشهر با وسعتي بالغ بر 5/458 كيلو متر مربع با 300 هزار نفر جمعيت، 93/1درصد از مساحت استان مازندران را به خود اختصاص داده است. قائمشهر با 7 دهستان و 146 آبادي داراي سكنه از جنوب با شهرستان سوادكوه، از شرق با جويبار وبابلسر واز شمال با بابل هم مرز است .
اين شهرستان داراي دو مركز شهري قائمشهر وكياكلا و دو بخش مركزي وكياكلا است، كه در بخش مركزي 117 روستا ودر بخش كياكلا 33 روستا را در خود جاي داده است. شهرستان قائمشهر كه زماني صوت كارخانجات نساجي آن در كشور معروف بود امروز درپي تعطيلي بسياري از اين واحد ها به دليل عدم مديريت صحيح و افزايش چشمگير بيكاري، تنها به دليل تراكم بالا پس از پايتخت در كشورزبان زد است. قائمشهر با ميانگين تراكم جمعيت  644 نفر در هر كيلومتر يه گفته ي برخي از مسئولان شهرستان قائمشهر دومين شهر پر تراكم كشور محسوب مشود .
اين ميزان تراكم شهرستان قائمشهر در حالي است كه ميانگين تراكم در هر كيلومتر در كشور 43 نفر است . قائمشهر با حدود 300 هزار جمعيت روزانه 130 زباله شهري در آن توليد مي شود و متاسفانه كليه اين زباله ها به صورت غير بهداشتي در محدوده اي از يك روستا دفع مي شود . انتخاب زمين مورد نياز مناسب براي دفن زباله هاي شهري، مهمترين عمل در دفن بهداشتي محسوب ميشود كه بايد با دقت كافي و همكاري ادارات وموسساتي چون حفاظت محيط زيست، بهداشت محيط، سازمان آب منطقه اي، سازمان جهادكشاورزي ومنابع طبيعي و نيز با تشريك مساعي شهرداري ها انجام شود .
محل دفن بهداشتي زباله بايد حداقل به مدت 25 سال محاسبه شده ودر جهت  توسعه شهر نباشد، اين امر هم از نظر ايجاد ترافيك ناشي از رفت وآمد كاميونهاي زباله كش وهم از نظر مسائلي كه در اجراي عمليات در محل دفن مورد توجه است حائز اهميت است . يك كارشناس مسائل زيست محيطي در اين باره گفت: انتخاب نوع زمين براي طراحي دفن بهداشتي زباله و عمليات بهره برداري ونيز ابزار نياز تاثير بسيار مستقيمي در اين مورد دارد .
اين كارشناس توجه به بهداشت و سلامت عمومي، سطح زمين مورد نياز، تپوگرافي منطقه، مطالعات هيدرولوژي وزمين شناسي جايگاه، قابليت دسترسي به خاك پوششي مناسب، قابليت دسترسي به محل دفن، فاصله شهر تا محل دفن، رعايت جهت بادهاي غالب، زهكشي محل دفن، هزينه ها واستفاده هاي آتي از زمين  وتوجه خاص به هر طرح جامع توسعه شهري را از مهمترين فاكتورهاي انتخاب محل دفن زباله عنوان مي كنند و در اين جا اين سوال مطرح مي شود كه مسئولان شهرداري قائمشهر و متوليان اين امر تا چه حد اين فاكتورها را رعايت كردند؟ قرار گرفتن اين محل در داخل روستايي كه تعداد زيادي خانوار در آن سكونت دارند، نزديكي به يك مركز دانشگاهي ويك مركز دانش آموزي استعدادهاي درخشان، عدم دفن زباله وانباشته شدن آن،  نزديكي به كشتارگاه و زمينهاي زراعي عدم رعايت فاكتورهاي فوق را ثابت مي كند .
اصول بهداشت وبهسازي محيط شهري ايجاب مي كند كه زباله ها در حداقل زمان از منازل و محيط زندگي انسان دور شده ودر اسرع وقت دفع گردد. اهميت دفع بهداشتي زباله ها موقعي بر همه روشن خواهد شد كه خطرات ناشي از آنها به خوبي شناخته شود . زباله ها نه فقط باعث توليد بيماري، تعفن وزشتي مناظر مي گردند بلكه مي توانند به وسيله  آلوده كردن خاك، آب وهوا خسارات فراواني را به بار آورند.
به همان اندازه  كه تركيبات زباله  مختلف است خطرات ناشي مواد تشكيل دهنده آن نيز مي تواند متفاوت باشد . وجود باكتري ها در اين مواد زائد به سادگي مي تواند موجب بروز بيماريهاي گوناگوني گردند مخصوصا  اينكه در اين مواد آلوده انواعي از باكتري هاي مولد وبا، تيفوس وكزاز صريح شخيص داده شده است .
اين در حالي است كه بسياري از خانواده ها به همراه فرزندان خردسال خود از فرط تنگ دستي به محل دفن زباله در قائمشهر روي مي آوردند وبه تفكيك زباله هاي تر وخشك مي پردازند و نكته ي قابل تاملي ديگر اين است كه اين افراد مي گويند مسئولان شهرداري قائمشهر تا چندي پيش بابت حضور آنها در اين مكان و جداسازي زباله ها به صورت ماهانه مبلغي گزاف دريافت مي كردند.
بنا به اظهارات برخي از اهالي اطراف آن روستا كاميونهاي زباله كش به صورت روزانه مواد زائد را از سطح شهر به اين منطقه مي آورند وتنها به تخليه زباله هاي جمع آوري شده در ميان ديگر زباله ها اكتفا مي كنند . به دليل حجم بالاي زباله هاي انباشته شده بر روي هم، كوهي از زباله كيلومتر ها به چشم مي خورد كه متاسفانه بوي تعفن ومشمئز كننده ي اين زباله ها چشم هر بيننده اي را نسبت به ديدن سر سبزي هاي اطراف اين محدوده مي بندد. متاسفانه مسئولان شهرداري تنها به پاشيدن آهك در اطراف اين كوه زباله اكتفا مي كنند .
وجود شعله هاي آرام آتش كه موجب توليد گاز متان ودي اكسيد كربن مي كند  هر لحظه امكان انفجار اين محدوده را افزايش مي دهد.  عدم وجود تابلوي راهنما در ابتداي اين روستا مبني بر مشخص كردن محل دفع زباله كه مسئولان شهرداري حتي اين زحمت را نيز به خود نداده اند وتنها از انباشت زباله در ابتدا واطراف ورودي اين محل مي توان پي برد كه در اين محل زباله دفع مي شود. نزديكي محل دفن زباله شهرستان قائمشهر با زمينهاي زراعي اين منطقه خود نكته اي است كه متاسفانه از ديد متوليان آن خارج مانده است .
فاصله كم اين محدوده با زمينهاي زراعي به گونه اي است كه برخي از مواد زائد وپسماندها از طريق شيرابه هاي آب به داخل اين زمينها كه به كشت برنج اختصاص داده شدند مي ريزند. يك كارشناس كشاورزي با بيان اينكه زباله هاي شهري كه خود تركيبي از مواد زائد وپسماندهاي آلوده است گفت: در آخرين مرحله دفع به خاك ويا آب منتقل مي شود.
وي اظهار داشت: كالاهاي مصنوعي  كه از مواد پلاستيكي ساخته شده اند پس از استعمال به صورت مواد زائد تجزيه نشدني در زباله انباشته و در خاك باقي مي مانند. اين مواد خود خلاء در تبادل آب وهوا وديگر عكس العمل هاي فيزيكي وشيميايي خاك به وجود مي آورند. اين كارشناس كشاورزي خاطر نشان كرد: مجاورت ويا احطه شدن ريشه گياهان به وسيله مواد پلاستيكي و آلوده در خاك سبب نرسيدن آب و غذا به ريشه گياهان شده و در طول زمان در اطرلف ريشه حرارت، رطوبت وخواص شيميايي كاملا غير متعادلي به وجود مي آورند كه موجب ضعف رشد ويا خشكي گياه مي شود . قائمشهر از جمله شهرهاي استان مازندران  به شمار مي رفت كه قرار بود كارخانه كمپوست در آن احداث شود .
رئيس شوراي شهر اين شهر ستان در 23 آبان ماه سال گذشته در گفتگويي با يكي از نشريات محلي از تصويب اين طرح در شوراي شهر قائمشهر وانعقاد قرارداد با موسسه بازيافت مازندران خبر داده بود . كميل گوران كه هم اكنون هم به عنوان رئيس شوراي شهر قائمشهر ابقاء شده است پيش بيني اعتبار براي ساخت كارخانه كمپوست را در قائمشهر 25 ميليارد ريال عنوان كرده بود و حتي از رفع موانع زيست محيطي و پرداخت سهم شهرداري جهت شورع اين پروژه خبر داده بود.
اين در حالي است كه پس از گذشته 10 ماه از اعلام آن خبر هيچ خبري از كارخانه كمپوست در قائمشهر نيست . رئيس شوراي شهر قائمشهر يكي از دلايل تاخير در عملياتي شدن اين كارخانه را عدم بازگشايي جاده منطقه مورد نظر(شال بكوشت) جهت احداث اين كاراخانه عنوان كرد وافزود: شهرداري موظف بازگشايي وهموار كردن جاده در اين منطقه بوده كه متاسفانه پيمانكار انتخاب شده از سوي شهرداري بر اساس برنامه زمان بندي شده عمل نكرد . گوران خاطر نشان كرد: بر اساس دستور العمل هاي موجود  شهرداري ها رسما نمي توانند نسبت به ساخت كارخانه كمپوست اقدام كنند واين امر بر عهده موسسه بازيافت در استانها قرار داده شده است .
اجراي طرح تفكيك زباله از مبدا به عنوان طرحي نوين در كاهش آلودگي هاي زيست محيطي ، كاهش حجم  زباله از طريق جدا سازي و بازيافت مواد، خالص سازي  زباله ها براي توليد كمپوست ،  افزايش چرخه توليدو در نتيجه جلوگيري از هدر رفتن سر مايه هاي ملي است . اين طرح در حال حاضر براي اولين بار در دو شهر مازندران در حال اجرا است .
با توجه به  اينكه شهرداري ها در راستاي ساماندهي دفع بهداشتي زباله موظف به اجراي طرح تفكيك زباله از مبدأ هستند اما در مراسم آغاز به كار طرح تفكيك زباله از مبدأ در قائمشهر خبري از آقاي شهردار و حتي اعضاي شوراي شهر نبود و تنها مسئول روابط عمومي شهرداري و مسئول خدمات شهري شهرداري در اين مراسم حضور داشتند.
مجري طرح تفكيك زباله از مبدا در استان مازندران با بيان‌اينكه بازيافت پسماند حجم مواد زايد را كاهش مي دهد افزود: متاسفانه به دليل برنامه ريزي نادرست ، پسماندها كه مواد با ارزشي  براي بازگشت به چرخه توليد  هستند به ميزان زيادي دور ريخته مي شوند. جهانگير فتحي آگاهي از ارزشهاي بازيافت را موجب صرفه جويي انرژي، كاهش آلودگي محيط زيست ، اثرات مثبت اجتماعي ، اقتصادي و حفاظت از منابع طبيعي و جلب مشاركت مردم در اين خصوص دانست .
وي اشتغال زايي ، جلوگيري از ايجاد آلودگي هاي زيست محيطي ، سهولت در توليد كود آلي  يا كمپوست از زباله تر، كاهش حجم و وزن زباله قابل دفن و صرفه جويي در هزينه هاي جمع آوري و حمل زباله را از ديگر مزاياي اجراي طرح بازيافت زباله عنوان كرد .
با توجه به بيان خطرات احتمالي اين مساله مسئولان شهرستان قائمشهر بايد به سرعت كارخانه كمپوست را در قائمشهر عملياتي كنند تا از فاجعه ي زيست محيطي ديگري جلوگيري شود .